Gra w squasha skazuje nas na bliski fizyczny kontakt z przeciwnikiem. Zawodnicy przeszkadzają sobie wzajemnie; na korcie nie troje, a dwoje to już tłum. Gramy parami, ale nic nie stoi na przeszkodzie, by wybrać się na mecz większą grupą. Trzecia osoba pełni wtedy funkcję sędziego, pilnując punktacji i rozstrzygając spory.
Pilnuj punktacji, rozstrzygaj spory
Wyznaczenie sędziego zwykle z dwóch powodów okazuje się przydatne. Po pierwsze: będąc sędzią, możesz obserwować zachowanie swoich przyszłych przeciwników – wszyscy wiemy, że zasada poznawania wroga nie dotyczy tylko wojen. Po drugie i ważniejsze: w rozgrywkach turniejowych ten, kto mecz przegrywa, zostaje w kolejnym sędzią. Co znaczy przegrać? Oddać przeciwnikowi dwa lub trzy sety, w zależności od tego, czy gramy w systemie best of 3 czy best of 5.
Czasem lepiej odpuścić
Ustalmy jedno: squash to bez dwóch zdań gra kontaktowa. Zasady nią rządzące muszą zapewniać bezpieczeństwo i wygodę rozgrywek, dlatego ustalono specjalne reguły, mające ten kontakt ograniczać. Całość sprowadza się do jednego: jeżeli twoje zagranie może spowodować uderzenie przeciwnika piłką lub rakietą – przerwij grę. Dzięki temu zyskasz albo możliwość powtórzenia wymiany, albo… punkt.
Wszystko dlatego, że gracz, który aktualnie odbija piłkę, ma absolutne prawo swobodnego do niej dostępu, a co za tym idzie – na jego przeciwniku ciąży obowiązek umożliwienia mu tego. Zasłanianie, przedwczesne szukanie pozycji do kolejnego zagrania i gapiostwo jest wysoce niewskazane. Więcej: zgodnie z tymi zasadami można za to stracić punkt!
Wstrzymaj grę
Jeśli z jakiegokolwiek powodu uznasz, że przeciwnik przeszkadza – wstrzymujesz grę i mówisz: Let please. To samo dotyczy twojego sędziowania: jeśli usłyszysz od któregoś z zawodników ten zwrot, gra zostaje przerwana, a ty decydujesz, co zrobić. W tym przypadku sędzia może przyznać kolejno let, stroke lub no let.
Znajomość tych kilku podstawowych zwrotów przyda się nie tylko do poprawnej interpretacji tego, co usłyszysz na korcie. Jeśli zdecydujesz się kiedyś na bardziej profesjonalną grę, odpowiadającą rozgrywkom turniejowym (lub też na nie same), przygotuj się, że przynajmniej raz będziesz sędziować.
Sędziowie z certyfikatem
Choć wcielenie się w skórę markera może wydać ci się trudne i związane z wysoką odpowiedzialnością – nie bój się. Polska Federacja Squasha stosuje się do zasad Światowej Federacji Squasha i zanim zostaniesz sędzią certyfikowanym, przejdziesz jeden lub kilka egzaminów (w zależności od tego, do którego z trzech poziomów sędziowskich pretendujesz). Do tego czasu, jeśli będziesz po prostu graczem, nikt nie powierzy ci ważnych, międzynarodowych turniejów ani nie będzie wymagał wiedzy absolutnej, choć po lekturze naszego tekstu – jej zalążek już masz.
Let, czyli powtórzenie wymiany. Dzieje się tak wtedy, kiedy ewidentnie nastąpiło przeszkadzanie w dotarciu do piłki.
Stroke, czyli punkt dla uderzającego (dla tego, który grę zatrzymał); uznawany w sytuacjach, w których przeciwnik uniemożliwia poprawne zagranie.
Jednak ponieważ nie samymi letami i stroke’ami gracz żyje, mamy jeszcze jedną sytuację: no let, czyli punkt dla przeciwnika. Sędzia w tym przypadku uznaje apelację za bezzasadną – wtedy, gdy nawet mimo przeszkadzania nie uderzylibyśmy piłki poprawnie lub samo przeszkadzanie nie działało na naszą szkodę.
Ten krótki poradnik pozwoli ci na postawienie pierwszych kroków – pamiętaj jednak, że w squashu swoboda interpretacji sytuacji na korcie należy do sędziego. Charakter gry sprawia, że nie sposób tego uniknąć, przy czym to od ciebie zależy, czy dostaniesz przydomek „Kalosz” czy „Dredd”.
